Sét đánh là một hiện tượng tự nhiên nguy hiểm, gây ra những thiệt hại nghiêm trọng về người và của cải. Đặc biệt, các thiết bị điện tử nhạy cảm dễ bị hư hỏng nặng nề do xung điện áp cao từ sét gây ra. Để bảo vệ các hệ thống điện khỏi những tác động tiêu cực này, việc sử dụng các thiết bị chống sét là vô cùng cần thiết. Trong số các thiết bị chống sét hiện nay, chống sét van được xem là một giải pháp hiệu quả và phổ biến. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về chống sét van là gì, cấu tạo cũng như nguyên lý hoạt động của thiết bị này.
1. Chống sét van là gì?
Chống sét van là thiết bị được sử dụng để bảo vệ hệ thống điện và các thiết bị điện trước các xung điện áp cao do sét đánh hoặc sự cố trong hệ thống. Khi xảy ra hiện tượng tăng điện áp đột ngột, chống sét van sẽ làm giảm điện áp xuống mức an toàn, ngăn ngừa các hư hại cho thiết bị. Đây là một thành phần không thể thiếu trong các hệ thống điện từ công nghiệp đến dân dụng, đặc biệt tại những khu vực thường xuyên chịu tác động của sét.
Chống sét van là gì?
2. Cấu tạo thiết bị chống sét van
Chống sét van bao gồm hai phần chính:
Phần bên ngoài: Là lớp vỏ làm từ ống sứ hoặc vật liệu dẻo có khả năng cách điện. Lớp vỏ này được thiết kế với hình dạng và kích thước phù hợp với cấp điện áp định mức sử dụng.
Phần bên trong: Gồm hai thành phần chính là khe hở phóng điện và điện trở phi tuyến:
Khe hở phóng điện: Số lượng cặp khe hở thay đổi tùy theo từng loại chống sét van, được lắp nối tiếp. Các cặp này thường được tạo thành từ hai đĩa đồng mỏng dập định hình, ngăn cách bởi một tấm đệm mica hoặc bìa cách điện dày khoảng 1mm.
Điện trở phi tuyến: Có dạng các tấm hình trụ tròn được ghép nối tiếp, thường làm từ các vật liệu như Vilit, Tirit, hoặc ZnO. Trong đó, Vilit là vật liệu được sử dụng phổ biến nhất.
Cấu tạo thiết bị chống sét van
3. Nguyên lý hoạt động của chống sét van
Chống sét van hoạt động dựa trên cơ chế thay đổi điện trở của điện trở phi tuyến. Trong điều kiện bình thường, thiết bị có điện trở cao, ngăn không cho dòng điện đi qua. Khi xuất hiện xung điện áp cao như sét đánh hoặc sự cố, điện trở của chống sét van giảm xuống nhanh chóng, tạo thành một kênh dẫn dòng điện dư thừa xuống đất.
Sau khi xung điện áp được triệt tiêu, chống sét van sẽ tự động trở lại trạng thái bình thường với điện trở cao, không ảnh hưởng đến hoạt động của hệ thống điện. Điều này đảm bảo tính liên tục và ổn định của hệ thống, đồng thời bảo vệ an toàn cho các thiết bị kết nối.
Nguyên lý hoạt động của chống sét van
4. Công dụng của chống sét van
Chống sét van đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ hệ thống điện khỏi các tác động của sét và xung điện áp cao. Khi sét đánh vào đường dây hoặc khi hệ thống xảy ra hiện tượng tăng điện áp đột ngột, chống sét van sẽ giảm thiểu nguy cơ hư hỏng cho các thiết bị điện như máy biến áp, tủ điện và các thiết bị đầu cuối khác.
Đồng thời, thiết bị này còn giúp duy trì sự ổn định và an toàn cho toàn bộ hệ thống điện, ngăn ngừa các sự cố lan truyền gây thiệt hại nghiêm trọng.
Công dụng của chống sét van
5. Phân loại chống sét van
Hiện nay, trên thị trường phổ biến hai loại chống sét van: chống sét van có khe hở và chống sét van không có khe hở.
5.1 Chống sét van có khe hở
Loại này tích hợp chất điện trở phi tuyến. Khi xảy ra hiện tượng sét đánh, các khe hở bị xuyên thủng, dòng điện sẽ truyền qua điện trở phi tuyến, làm giảm trị số điện trở để dẫn dòng điện xuống đất. Sau đó, điện trở sẽ tự động tăng trở lại, đưa hệ thống về trạng thái ổn định.
5.2 Chống sét van không có khe hở
Được cấu tạo từ các đĩa MOV (Metal Oxide Varistor) ghép nối tiếp tạo thành một cột và được đặt trong lòng ống. Các đĩa MOV này được bao bọc bởi lớp vỏ sợi thủy tinh phủ epoxy, giúp tăng khả năng tích điện và chống chịu. Loại chống sét van này thường được sử dụng tại các trạm biến áp nhờ hiệu quả bảo vệ cao.
Phân loại chống sét van
6. Tiêu chí lựa chọn hệ thống chống sét van tốt
Để đảm bảo hiệu quả bảo vệ, khi lắp đặt chống sét van cần lưu ý:
Điện áp hệ thống: Xác định chính xác điện áp làm việc tối đa của hệ thống điện.
Hệ thống tiếp đất: Cung cấp thông tin chi tiết về hệ thống tiếp đất, bao gồm cả sơ đồ nối đất cho hệ thống 3 pha (4 dây, trung tính nối đất qua trở kháng, sơ cấp/thứ cấp chung) và hệ thống 3 pha dây (nối đất trực tiếp tại nguồn, trung tính qua trở kháng hoặc máy biến áp). Đối với hệ thống cũ (trung tính nối đất qua trở kháng cao, tải có điện dung lớn), cần cung cấp thêm thông tin về cấu trúc hệ thống (chiều dài dây, tiết diện, dòng sự cố, khoảng cách giữa các pha, thông số trở kháng nguồn/tải).
Mục đích sử dụng: Xác định rõ mục đích sử dụng chống sét van: chỉ bảo vệ sét đánh hay cả xung quá áp từ thao tác đóng cắt thiết bị.
Điện áp làm việc: Chọn chống sét van có điện áp làm việc liên tục không vượt quá điện áp làm việc tối đa của hệ thống.
Tiêu chí lựa chọn hệ thống chống sét van tốt
Qua bài viết này, hy vọng bạn đã có cái nhìn chi tiết hơn về chống sét van. Việc đầu tư vào một hệ thống chống sét van chất lượng cao không chỉ đảm bảo an toàn cho thiết bị, mà còn góp phần tiết kiệm chi phí sửa chữa, thay thế và duy trì hoạt động ổn định lâu dài. Hãy ưu tiên lựa chọn các sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng và được chứng nhận chất lượng để đảm bảo hiệu quả bảo vệ tốt nhất.
Thiết bị điện Vinh Quang - Thiết bị điện dân dụng, công nghiệp
CÔNG TY TNHH SẢN XUẤT & THƯƠNG MẠI THIẾT BỊ ĐIỆN VINH QUANG (VQE) thành lập tháng 5 năm 2005. Với nhiệm vụ chính là sản xuất và thương mại các loại thiết bị điện, điện áp 110kV trở xuống, với đặc thù các sản phẩm có yêu cầu chất lượng cao, ổn định, giá cả có tính cạnh tranh rất cao.
- Địa chỉ: Số 9 đường 2.4 KĐT GAMUDA GARDENS - P. TRẦN PHÚ - HOÀNG MAI - HN
- Số điện thoại: 024 6666 1359
- Website: https://thietbidienvinhquang.com/
- Email: vqe1905@gmail.com
