Trong lĩnh vực điện tử, các linh kiện thụ động và chủ động là hai nhóm linh kiện quan trọng giúp mạch điện hoạt động hiệu quả. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ linh kiện thụ động là gì và vai trò của chúng. Đây là những linh kiện không cần cung cấp nguồn điện để hoạt động, mà chỉ hỗ trợ điều chỉnh dòng điện, lưu trữ hoặc bảo vệ mạch. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu chi tiết về linh kiện thụ động, các ví dụ tiêu biểu, và sự khác biệt so với linh kiện chủ động.
1. Linh kiện thụ động là gì?
Linh kiện thụ động là loại linh kiện không tạo ra năng lượng mà chỉ điều chỉnh, lưu trữ hoặc bảo vệ dòng điện trong mạch. Không giống như linh kiện chủ động, chúng không yêu cầu nguồn điện bên ngoài để hoạt động. Thay vào đó, chúng tận dụng dòng điện và điện áp hiện có để thực hiện chức năng. Các linh kiện thụ động thường có vai trò ổn định mạch điện, giảm nhiễu và đảm bảo hoạt động ổn định của hệ thống.
Linh kiện thụ động là gì?
2. Ví dụ về linh kiện thụ động
2.1. Tụ điện
Tụ điện là linh kiện thụ động có khả năng lưu trữ năng lượng dưới dạng điện trường. Nó được cấu tạo từ hai bản dẫn điện đặt song song, cách nhau bởi một lớp điện môi. Khi đặt một hiệu điện thế vào hai bản cực, các điện tích trái dấu sẽ tích tụ trên chúng. Tụ điện được sử dụng rộng rãi trong các mạch điện tử để lọc nhiễu, lưu trữ năng lượng, khởi động động cơ và điều chỉnh tần số. Khả năng lưu trữ năng lượng của tụ điện được đo bằng đơn vị Farad (F). Tụ điện không thể tự tạo ra năng lượng, nó chỉ có thể lưu trữ và phóng năng lượng nhận được từ nguồn khác.
Tụ điện
2.2. Điện trở
Điện trở là linh kiện thụ động có chức năng cản trở dòng điện chạy qua. Giá trị điện trở được đo bằng đơn vị Ohm (Ω). Khi dòng điện chạy qua điện trở, năng lượng điện sẽ được chuyển đổi thành nhiệt năng. Điện trở được sử dụng trong các mạch điện tử để hạn chế dòng điện, phân áp, tạo ra tín hiệu và nhiều ứng dụng khác. Giống như tụ điện, điện trở cũng không thể tự tạo ra năng lượng, nó chỉ tiêu thụ năng lượng từ nguồn khác.
Điện trở
2.3 Cuộn cảm
Cuộn cảm là linh kiện thụ động có khả năng lưu trữ năng lượng dưới dạng từ trường. Nó được cấu tạo từ một cuộn dây dẫn điện, thường được quấn quanh một lõi vật liệu từ tính. Khi dòng điện chạy qua cuộn dây, nó sẽ tạo ra một từ trường xung quanh cuộn dây. Cuộn cảm được sử dụng trong các mạch điện tử để lọc nhiễu, lưu trữ năng lượng, tạo ra dao động và nhiều ứng dụng khác. Độ tự cảm của cuộn cảm được đo bằng đơn vị Henry (H). Cuộn cảm cũng không thể tự sinh ra năng lượng, nó chỉ lưu trữ và phóng năng lượng từ nguồn khác
Cuộn cảm
2.4 Điốt
Điốt là một trường hợp đặc biệt. Mặc dù thường được phân loại là linh kiện bán dẫn, điốt thể hiện một số đặc điểm của cả linh kiện thụ động và chủ động. Điốt cho phép dòng điện chạy qua theo một chiều duy nhất và chặn dòng điện theo chiều ngược lại. Điốt không khuếch đại tín hiệu, nhưng nó có thể được coi là một linh kiện chủ động trong một số trường hợp, ví dụ như khi được sử dụng trong mạch chỉnh lưu để chuyển đổi dòng điện xoay chiều (AC) thành dòng điện một chiều (DC).
Điốt
3. Sự khác biệt giữa linh kiện thụ động và chủ động
Sự khác biệt cốt lõi giữa linh kiện thụ động và linh kiện chủ động nằm ở khả năng kiểm soát dòng điện và tạo ra năng lượng. Linh kiện thụ động như điện trở, tụ điện và cuộn cảm không thể tự tạo ra năng lượng. Chúng chỉ có thể tiêu thụ, lưu trữ hoặc giải phóng năng lượng nhận được từ nguồn khác. Chúng không có khả năng khuếch đại tín hiệu hay điều khiển dòng điện một cách độc lập.
Ngược lại, linh kiện chủ động chẳng hạn như transistor và mạch tích hợp (IC), có khả năng khuếch đại tín hiệu, điều khiển dòng điện và tạo ra năng lượng. Chúng cần nguồn điện bên ngoài để hoạt động và có thể thay đổi trạng thái của mạch dựa trên tín hiệu đầu vào.
Một cách khác để phân biệt linh kiện thụ động với linh kiện chủ động là xem xét khả năng tuyến tính của chúng. Linh kiện thụ động thường hoạt động tuyến tính, nghĩa là mối quan hệ giữa điện áp và dòng điện chạy qua chúng tuân theo một quy luật nhất định (ví dụ như định luật Ohm cho điện trở). Trong khi đó, linh kiện chủ động thường hoạt động phi tuyến, cho phép thực hiện các chức năng phức tạp hơn như khuếch đại và chuyển mạch.
Sự khác biệt giữa linh kiện thụ động và chủ động
4. Kết luận
Tóm lại, linh kiện thụ động là những linh kiện không có khả năng tự tạo ra năng lượng hay khuếch đại tín hiệu. Chúng đóng vai trò quan trọng trong mạch điện bằng cách thực hiện các chức năng như lọc nhiễu, lưu trữ năng lượng, hạn chế dòng điện và điều chỉnh tần số.
Hy vọng bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về linh kiện thụ động là gì cũng như sự khác biệt quan trọng giữa chúng và linh kiện chủ động. Nắm vững kiến thức này sẽ là nền tảng vững chắc cho việc tìm hiểu sâu hơn về điện tử và thiết kế mạch điện.
Thiết bị điện Vinh Quang - Thiết bị điện dân dụng, công nghiệp
CÔNG TY TNHH SẢN XUẤT & THƯƠNG MẠI THIẾT BỊ ĐIỆN VINH QUANG (VQE) thành lập tháng 5 năm 2005. Với nhiệm vụ chính là sản xuất và thương mại các loại thiết bị điện, điện áp 110kV trở xuống, với đặc thù các sản phẩm có yêu cầu chất lượng cao, ổn định, giá cả có tính cạnh tranh rất cao.
- Địa chỉ: Số 9 đường 2.4 KĐT GAMUDA GARDENS - P. TRẦN PHÚ - HOÀNG MAI - HN
- Số điện thoại: 024 6666 1359
- Website: https://thietbidienvinhquang.com/
- Email: vqe1905@gmail.com
